سنتور از جمله سازهایی است که نوازنده تنها از طریق مضراب با آن در تماس است و از این رو شیوه صحیح نشستن نوازنده پشت سنتور بسیار مهم است .
حفظ حالت بدن به صورت مناسب در هنگام نوازندگی، یکی از اصول مهمی است که با رعایت آن نه تنها از خستگی زود هنگام در زمان نوازندگی جلوگیری می کند، بلکه ضمن حفظ سلامت فیزیکی بدن، به شما کمک می کند تا با کیفیت مطلوب تری به نواختن بپردازید.
با نگارش این مطلب بر آن شدیم تا با ارائه نکاتی ساده اما مهم، به افزایش حس رضایت و لذت شما هنگام نواختن سنتور، کمک کنیم.
شیوه صحیح نشستن نوازنده پشت سنتور به چه صورت باید باشد
شیوه صحیح نشستن نوازنده پشت سنتورباید به صورتی باشد که بدن در بهترین و در عین حال راحت ترین حالت کنترل باشد. یعنی در عین اینکه حسی از تسلط و کنترل در شما ایجاد می شود باید بدن در حالتی راحت و بدون فشار باشد.
استفاده از میز سنتور برای رعایت شیوه صحیح نشستن نوازنده
اکثر اساتید سنتور، به خصوص برای هنرجویان تازه کار، بر این نکته تاکید می کنند که همواره از میز سنتور برای نوازندگی استفاده کنند.
ارتفاع میز و صندلی با توجه به قد نوازنده تنظیم می گردد.
بهترین حالت قرارگیری پشت ساز به این شکل است که کف پاهای نوازنده به راحتی روی زمین قرار بگیرد، در حالی که یک پا جلوتر از پای دیگر باشد (انتخاب جلو وعقب بودن پا، به راحتی خود شما بستگی دارد).
همیشه سعی کنید لبه صندلی بنشینید و از تکیه دادن به پشتی صندلی پرهیز نمایید؛ چرا که موجب عدم تسلط کافی روی ساز شده و در صورت طولانی شدن تمرین، سبب ایجاد درد و خستگی در ستون فقرات می شود.
شیوه صحیح نشستن نوازنده پشت سنتور برای یک نوازنده با قد متوسط
برای یک نوازنده با قد متوسط، صندلی میز مطالعه، هم به لحاظ ارتفاع و هم راحتی، بهترین گزینه برای این کار است.
انتخاب مبل و یا صندلی دسته دار در هنگام نوازندگی، مانع حفظ فاصله مناسب دست ها نسبت به بدن و همچنین باعث محدود شدن حرکت و تسلط کافی خواهد شد.
هیچ گاه روی صندلی در حالی که قوز کرده اید، شروع به نواختن نکنید. بهترین حالت هم به لحاظ حفظ تسلط و سلامت بدن، نشستن در حالی است که ستون فقرات کاملاً صاف و دست ها در امتداد بدن قرار داشته باشند.
باز کردن و دورکردن بیش از حد دست ها از بدن، علاوه بر عدم تسلط باعث از بین رفتن فرم صحیح قرارگیری مضراب ها نسبت به ساز و در نتیجه انتقال نامناسب نیرو به سر مضراب ها و در نهایت عامل کاهش کیفیت صدای ساز خواهد شد.
فاصله نوازنده از ساز
فاصله شما از ساز، نکته ی مهم دیگری است که باید در مورد آن دقت کنید.
اساتید توصیه می کنند فاصله یک نوازنده از سنتور باید به صورتی باشد که وقتی مضراب در دستان نوازنده به صورت استاندارد گرفته می شود، باید سر مضراب ها به راحتی روی خرک سوم سیم های سفید قرار بگیرد.
مشکلات عدم رعایت فاصله از ساز
فاصله ی کم نوازنده نسبت به ساز باعث ایجاد اختلال در نواختن خرک های ابتدایی و عدم شفافیت صدا خواهد شد.
همچنین فاصله زیاد، عدم تسلط و دسترسی نامناسب به خرک های بالای سنتور را نیز به همراه خواهد داشت.
هنگام نوازندگی طوری پشت ساز بنشینید که امتداد مضراب شما از جایی که سیم های زرد و سفید به هم می رسند، کمی به سمت چپ (به سمت سیم های پشت خرک) را نشان دهد.
اگر خیلی به سمت سیم های زرد و یا پشت خرک متمایل شوید، هنگام نوازندگی تسلط و دسترسی آسان به همه پوزیسیون های سنتور را نخواهید داشت.
حالا می پردازیم به نکته مهم و اساسی دیگر، میز سنتور.
ویژگی های یک میز سنتور برای اصلاح نشستن نوازنده
خوشبختانه میزهای سنتور جدید برخلاف میزهای قدیمی، این امکان را برای نوازنده فراهم می آورند که علاوه بر تنظیم ارتفاع و شیب صفحه، می توان آن را به راحتی جا به جا و حمل نمود.
ارتفاع صفحه میز (نه سنتور) از سطح زمین برای یک فرد با قد متوسط، باید بین ۶۰ تا ۶۵ سانتیمتر باشد.
ارتفاع لبه پشتی صفحه، باید ۲ تا ۳ سانتیمتر بیشتر از لبه جلویی باشد تا صفحه میز، شیب استانداردی به خود بگیرد. در اکثر میزهای سنتور شیب صفحه قابل تنظیم می باشد.
توجه داشته باشید شیب صفحه را بیشتر از اندازه ی ذکر شده تنظیم نکنید، چرا که هنگام نوازندگی زاویه مضراب نسبت به خرک های ابتدایی و انتهایی تفاوت چشمگیر خواهد داشت.
جهت مشاهده میز سنتور استاندارد روی لینک آن کلیک کنید. به طور کلی تمام نکات گفته شده در مورد رعایت فرم صحیح نشستن و رعایت فواصل بین نوازنده و ساز و همچنین ارتفاع هر دو نسبت به زمین، برای یک نوازنده بسیار حائز اهمیت است.
در مورد نحوه‌ی صحیحِ نشستن پشت سنتور باید یه سری موارد خاصی رو رعایت کنید. اهمیت این موضوع از اونجائیه که برای نوازندگی درست و مطلوب باید یه سری اصول فیزیکی رو هم رعایت کرد تا هم از لحاظ بدنی به مشکلی نخوریم و هم از لحاظ تسلط روی ساز.
این مساله خیلی مهمه چرا که اگه طرز صحیح نشستن رو رعایت کنیم قطعاً دسترسی بهتری برای نوازندگی داریم. حالت نشستن پشت سنتور باید به نحوی باشه که کمترین فشار روی بدن باشه و از سویی هم دسترسی به سیم‌ها و نوازندگی رو راحت‌تر کنه.
در نواختن هر ساز شیوه و سبک نوازندگی نوازنده در کیفیت صدای تولید شده نقش بسیار مهمی رو ایفا میکنه. برای نواختن، باید نوازنده کاملاً صاف و راست پشت ساز سنتور بشینه، مضرابها وقتی‌که بی حرکت روی ساز قرار می گیرن زاویه‌ی ساعد و بازو باید حدود ۹۰ درجه باشه. انگشت سبابه درون حلقه و انگشت شست روی میانه دم قرار می گیره، سه انگشت دیگه کاملاً کنار هم و چسبیده به زیر دم قرار می‌گیرن؛
حرکت دست هنرجو برای ضربه زدن مضرابها از مچ و ساعده ولی نقش اصلی با مچه. نوازنده‌ی سنتوز نباید برای مضراب‌زدن سنتور از ساعد یا انگشتان زیر دم استفاده کنه استفاده از هر قسمت به جز مچ میزان دقت و کیفیت صدای تولید شده سنتور را پایین میاره.
نوازنده‌ی سنتور باید قبل از ضربه‌زدن، عضلات خودشو کاملاً آزاد و آروم کنه و بسیار سبک و راحت و نرم به نواختن بپردازه. هیچ کدوم از عضلات دست، شونه، گردن، کتف و … نباید در موقع نواختن حالت انقباض بگیرن. نوازنده همچنین باید ذهن و اعصاب خودشو موقع تمرین، خالی و آزاد کنه و آسوده و آروم به تمرین آموزش سنتور بپردازه.
از مهم‌ترین نکات برای صحیح نشستن پشت سنتور
از میز سنتور استفاده کن :
نشستن رو زمین باعث میشه بدن حین نوازندگی، شکل صحیح به خودش نگیره
سنتورت خیلی دور یا خیلی نزدیکِ بدنت نباشه :
اگه در حالت استانداردِ مضراب گرفتن، مضراب روی خرک سوم یا چهارم سیم سفیدهپس موقعیتت نسبت به سنتور مناسبه
به صندلی تکیه نده :
سعی کن لبه‌ی صندلی بشینی تا تسلط بیشتری داشته باشی. یک پا جلو و یک پا عقب‌تر باشه. میتونی از پای جلویی برای ضرب گرفتن استفاده کنی.